In memoriam Eugene H. Peterson (* 6 november 1932 – † 22 oktober 2018)
Gebed, dat is een van de dragende delen van mijn werk. Dat kan ik vrijmoedig zeggen. Niet dat ik altijd een sprankelend gesprek met de Heer heb, maar we zijn ‘on speaking terms’, zeker. Wat nog meer? Mensen begeleiden, gidsen, dat is ook kenmerkend voor mijn werk. Ik ben op de leeftijd dat ik kennis en ervaring wil overdragen op jongeren. Het vertrouwen, dat jongeren en ouderen mij geven, wil ik beantwoorden met gelovige presentie: aandachtig luisteren en samen in het licht van het evangelie gaan staan. Daar hebben we verhalen bij nodig: dat is een derde dragende balk. De Bijbel spreekt voortdurend over God in relatie tot mensen (gelovig, ongelovig en alles er tussenin), dieren, gewassen, zee en rotsformaties, zon, maan en sterren. Er is een groots verhaal aan het ontstaan, hoe zitten wij er nu in? Welk contextueel deel schrijven wij?
Het overlijden van Eugene Peterson (22 oktober 2018) zet me stil. Ik denk over de dragende delen na. Hij stimuleerde mij daartoe. Ik las zijn boek onder die titel: Dragende delen. Dat een praktisch theologisch boek zo invoelend geschreven kan worden, ik wist niet dat het kon. Diepgang ging zeldzaam samen met vroomheid.
Kort geleden viel het me op dat de oorspronkelijke titel is: Working the angles. Werken aan de hoeken. Peterson gebruikt voor de beroepshouding van predikanten het beeld van de driehoek:
“Waar ons oog op valt bij een driehoek, zijn meestal de lijnen. Deze staan in verschillende verhoudingen ten opzichte van elkaar, maar hoe een driehoek eruit zal gaan zien wordt uitsluitend bepaald door de hoeken. De zichtbare lijnen van het predikantschap zijn preken, catechese en management. De hoekpunten van het ambt zijn gebed, de bijbel en geestelijk leiding geven.” (10)
Als ik terugkijk op zo’n dertig jaar predikant-zijn, is mijn conclusie: Peterson heeft gelijk. Ook ik ben steeds weer vatbaar voor de verkeerde blikrichting: altijd weer lijken preken en besturen de zaken waarop je je laat beoordelen. En waar je zelf-evaluatie over gaat. Maar de driehoek wordt bepaald door de hoeken! Het onderhouden van gebed, bijbel en geestelijk leiding geven is de beste arbeid die je aan je beroepshouding kan verrichten. Nog ruim tien jaar te gaan en dus gaat Peterson met me mee.
Eén andere gedachte heb ik van hem geleerd: de betekenis van de sabbat. “Sabbat betekent: hou op. Stop. Pauze. Even kalm aan,” schrijft Peterson. (64) De sabbat begint bij de avond. Wij maken voorbereidingen voor de nacht. We gaan slapen. Even uit de wedstrijd. Uren vergetelheid. Dat relativeert zoveel. Al je drukte tijdens de afgelopen daguren en de agendapunten voor de dag erna. Lees Peterson:
“Dan word ik uitgerust wakker, spring vol energie uit mijn bed, pak snel een kop koffie en ren de deur uit om weer aan de slag te gaan en dingen op poten te krijgen. Vervolgens kom ik tot de verbluffende ontdekking (slecht voor mijn ego) dat alles al uren geleden op gang is gekomen. Allerlei belangrijke dingen zijn al in gang gezet, terwijl ik nog diep lag te slapen. Wanneer ik mijn werkdag begin, ga ik meedoen aan een wereld die allang in bedrijf is. Ik stap binnen in iets wat al draait, waarvan de basisconcepten allang zijn uitgedacht, de opdrachten gegeven; alles werkt.” (65)
Veel dank, Eugene. Rust in vrede.
Naar aanleiding van: Eugene H. Peterson, Dragende delen: Pastor zijn op authentieke wijze.3 Z.p. [Gorinchem], Ekklesia 2005. (Vertaling van Working the angles: The shape of pastoral integrity. Grand Rapids: Eerdmans, 1993; vertaald door Christel Eijkelenboom).
Bono en Eugene Peterson in gesprek over de Psalmen: “brutally honest”. Je mag het niet missen. Klik hier.
