De omslag van het nieuwe Schemerwoude-album is typerend: tegen de een walmende achtergrond staat een angstwekkende bruut met bebloede oorlogsbijl. Er is klaarblijkelijk een strijd gaande op leven en dood en hij is niet van plan om neer te gaan. Dat gaat gebeuren met wie hem te na komen. De onbehandelde hazenlip maakt hem niet zomaar lelijk. Hij is smerig, afzichtelijk en zo de icoon van het levensbeeld van de man die hem schiep.
Ulrik is zijn naam en hij zal in het verhaal de strijd niet overleven. (47) Ook z’n vrouwelijke tegenhanger in lelijkheid, de heks, komt om. (48) De strijd is gaande om de gronden van Schemerwoude en aan het slot van deze episode is duidelijk dat er nog wel het een en ander moet gebeuren voor de heer van Schemerwoude, ridder Aymar, zover is.
Maar we weten allang dat hijzelf deze queeste niet zal volbrengen. In 1994 verscheen deel 10 van de serie De Torens van Schemerwoude en daarin sterft onze held. Vier jaar later begon Hermann met de serie over zijn nazaten onder de serietitel Schemerwoude. In 2012 kwam die ten einde met deel 15, Hemeloog. Nu er opnieuw een album verschijnt is het nummer 16 maar gaan we terug naar de periode na deel 9 en voor deel 10. Aymar is in de buurt van zijn erfgronden gekomen en voert met Lubin een verkenning uit. Dat loopt niet goed af en verzwakt – niet alleen lichamelijk maar vooral ook innerlijk – wacht hij af wat er komen gaat. Het zijn de mensen om hem heen die hem vooruit helpen, vooral om de wreedheden van mannen als Ulrik te weerstaan.
Heer Guibert heeft zich het land van Schemerwoude toegeëigend. Buurman Baudran heeft onderdak geboden aan Aymar, maar spant intussen met Guibert samen. Hij verstoot zijn vrouw Emma (wat zeg ik, vermoordt haar!), om de dochter van Guibert tot zijn echtgenote te maken. (24) Intussen houdt Aymar zich schuil want zijn aanwezigheid is opgemerkt. Wie heeft hem verraden? Is het soms Baudran? (35)
Ze zoeken hem en als Gaspard niet had doorgezet, had Aymar geen leger om zich verzameld. “Vergeef me, Heer Aymar, het spijt me te horen dat u er niet mee doorgaat. Maar ik wel, Ik zal strijd voor de gerechtigheid voeren. Ik zal onze mannen leiden. Ik leer ze zo goed als ik kan een wapen te gebruiken.” (35) Het verzet onder de lijfeigenen tegen de heersende ridders wordt versterkt en ook de vrouwen gaan zich in de strijd tegen de macht mengen.
In de serie De Torens van Schemerwoude had Hermann de christelijke spiritualiteit van de middeleeuwen goed verwerkt. Ook in dit deel ontbreekt zij niet. In de persoon van de heks komt een boodschap uit het hogere tot Aymar (38): “Gaspard, dat oudje is niet gek, ze heeft me verteld dat we de mannen van Ulrik zullen verslaan.” (40) Dat komt uit, maar de vrouw overleeft het niet. “Het was een heks, heer van Schemerwoude, ze sprak met de duivel,” zegt men tegen Aymar. Maar deze reageert met: “Olivier, voor ze wordt begraven wil ik dat er gebeden wordt voor haar zielenrust.” (48) Een passend einde, in lijn met het einde van destijds in deel 10, de vraag om vergeving.
Naar aanleiding van: Hermann, De man met de bijl (Schemerwoude 16). Glénat/Standaard uitgeverij, 2021. Oorspronkelijk in het Frans gepubliceerd in 2021: L’homme à la hache. Editions Glénat. Scenario en tekeningen van Hermann. Op de website staat deze aantekening: “De Glénat-edities hebben besloten geen nummer toe te kennen aan deze aflevering, die chronologisch en volgens Hermanns wens deel uitmaakt van de cyclus De Torens van Schemerwoude, tussen de delen 9 (Khaled) en 10 ( Olivier).”
