“Als iets niet lukt, mag je het best een tweede keer proberen.” Maarten van der Weijden stimuleerde ons deze zomer (2019) bij het succes van de tweede poging tot een Elfstedenzwemtocht. De overtreffende trap van die aanmoediging vond ik bij het doorluisteren van de cd Sailing to Philadelphia van Mark Knopfler (* 1949). Wat mij betreft een van zijn beste werken.
Speedway at Nazareth is het tiende nummer op de cd. Het lied van een coureur van Indy autoraces, het broertje van de Formule-1 in de Verenigde Staten. Op verschillende circuits worden wedstrijden gehouden en ik ontdekte tot mijn verbazing dat een Nederlander die race wel eens gewonnen heeft: Arie Luyendyk. Eén van de circuits was de ovale Speedway in het plaatsje Nazareth, Pennsylvania. Mark Knopfler schreef een nummer vanuit het perspectief van een coureur:
After two thousand came two thousand and one
To be the new champions we were there for to run
From springtime in Arizona ’til the fall in Monterey
And the raceways were the battlefields and we fought ’em all the way
In de vijf coupletten die volgen komen (met enige dichterlijke vrijheid) nog ruim tien wedstrijdplaatsen langs: Phoenix, Long Beach, Indianapolis, Brickyards, Milwaukee Mile, Bell Isle, Portland, New England, Portland, Road America en ten slotte Nazareth. Het zijn slagvelden en telkens wordt hij geen kampioen. Pas in Nazareth lukt het:
New England, Ontario we died in the dirt
Those walls from mid-Ohio to Toronto they hurt
So we came to Road America where we burned up at the lake
But at the speedway at Nazareth I made no mistake
Bij deze regel zijn we pas op de helft van de bijna zeven minuten. Het ritme van het begin krijgt nu vleugels. Er komt een flow waarbij gitaren, viool, bas, drums en keyboard het tempo van de races in muziek omzetten. Door de synergie sleept het nummer je mee naar de finish en de ruimte voor solo’s is heerlijk. Op de cd eindigt het lied in fade-out maar bij live optredens zie je Knopfler naar z’n bandleden kijken en sluiten ze af met een geladen break. Applaus!
Hoe vaak moet je samen geoefend hebben om zo in de flow te komen? Het is oefenen en oefenen en steeds opnieuw er voor gaan staan. In mijn eigen werk heb ik dezelfde les geleerd: een liturgie van A naar Z leiden is een kunst, een kunde. Eén op de dertien zonder fout, ik vind het een aardige inschatting. Al die andere mislukkingen tot de huilbui toe, het hoort erbij.
Bij twee nummers van Sailing to Philadelphia viel me de christelijke toets op: Psalm 23 in Baloney Again (ook al zo mooi) en Prairie Wedding (Adam en Eva en de prediker die het huwelijk sluit). Ik sloeg niet direct aan op ‘Nazareth’ tot ik bij herlezing dacht: zit er misschien meer in dan bij eerste lezing opvalt? Couplet 3 over kruisigen en de berg beklimmen:
Well the Brickyard’s there to crucify anyone who will not learn
I climbed a mountain to qualify I went flat through the turns
Het is een lied van opstaan en vallen en weer opstaan. Teleurstelling en beproevingen maken je sterk en de heerlijkheid van de overwinning is formidabel. Je zit zo in het christelijk jargon met een lied over het navolgen van de Heer die gekruisigd werd op een berg – en stierf. Misschien wil ik teveel zien – ook zonder dat bezorgt het nummer me kippenvel.
Naar aanleiding van: Mark Knopfler, Speedway at Nazareth (Sailing to Philadelphia, 2000). Met medewerking van Gillian Welch en David Rawlings, vocals; Paul Franklin, pedal steel; Aubrey Haynie, viool. Voor een mooie live uitvoering met Emmylou Harris in Oslo 2006, klik hier. Slot van het concert, voor de toegiften. In de zomer 2019 tourde Mark Knopfler (69 jaar!) nog door Europa en stond in juni in de Ziggo Dome in Amsterdam.
